«Ο ρόλος της εκπαίδευσης στην οικοδόμηση ενός πολιτισμού ειρήνης» Συνέδριο στο Λύκειο Αγίου Γεωργίου Λάρνακας
«Ειρήνη δεν είναι η απουσία πολέμου: Είναι μια αρετή, μια νοητική κατάσταση, μια διάθεση για καλοσύνη και δικαιοσύνη» (Σπινόζα). Και καθώς η Αρετή, σύμφωνα με τον Πλάτωνα, διδάσκεται, η Εκπαίδευση αναδεικνύεται στο πιο ισχυρό μέσο για τη διαμόρφωση ενός ειρηνικού κόσμου.
Με αυτό το σκεπτικό, στις 13 Φεβρουαρίου 2025, το Λύκειο Αγίου Γεωργίου Λάρνακας διοργάνωσε το συνέδριο «Ο ρόλος της εκπαίδευσης στην οικοδόμηση ενός πολιτισμού ειρήνης». Η επιτυχημένη διοργάνωση έφερε κοντά μαθητές/τριες, εκπαιδευτικούς, ακαδημαϊκούς και κοινωνικούς φορείς, δημιουργώντας ένα γόνιμο πεδίο ανταλλαγής ιδεών. Μέσα από ουσιαστικές εισηγήσεις και δημιουργικές συζητήσεις, αναδείχθηκε η θεμελιώδης σημασία της εκπαίδευσης στη διαμόρφωση συνειδητοποιημένων πολιτών, που όχι μόνο αναγνωρίζουν την αξία της ειρήνης, αλλά και συμβάλλουν ενεργά στη διατήρησή της.
Το συνέδριο διοργανώθηκε με τη στήριξη του Κέντρου Κοινωνικής Καινοτομίας (CSI), του Πανεπιστημίου Κύπρου, του Ομίλου Ιστορικού Διαλόγου και Έρευνας, καθώς και του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου Κύπρου. Σε αυτό συμμετείχαν ομάδες εκπαιδευτικών και μαθητών από το Λύκειο Αγίου Γεωργίου, το Λύκειο Αραδίππου, το Λύκειο Βεργίνας, το Λύκειο Παραλιμνίου και την Ιδιωτική Σχολή Πασκάλ Λάρνακας.
Το συνέδριο τίμησαν με την παρουσία τους ο Δήμαρχος Λάρνακας κ. Ανδρέας Βύρας, ο Επιθεωρητής Φιλολογικών Μαθημάτων Δρ Ανδρέας Σοφόκλης, η εκπρόσωπος του Γραφείου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Κύπρο κ. Στέφανη Μηλιώτου, ο Διευθυντής Στρατηγικής Ανάπτυξης του Κέντρου Κοινωνικής Καινοτομίας (CSI), Δρ Σωτήρης Θεμιστοκλέους, καθώς και ο Πρόεδρος και μέλη του Συνδέσμου Γονέων του Λυκείου Αγίου Γεωργίου.
Κεντρικός ομιλητής ήταν ο Δρ Χάρης Ψάλτης, Καθηγητής στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα του ρόλου της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στη μείωση των συγκρούσεων, επεξηγώντας πώς η κατανόηση διαφορετικών πολιτισμών και θρησκειών ενισχύει τη συνεργασία και την κοινωνική συνοχή.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσίασε το πάνελ συζήτησης με θέμα την «Εκπαίδευση ως Κλειδί για την Ειρήνη: Εργαλεία, Μέθοδοι και Προκλήσεις στην Οικοδόμηση ενός Πολιτισμού Συνεργασίας και Κατανόησης», υπό τον συντονισμό της κ. Πασχαλίας Λεβέντη. Στο πάνελ συμμετείχαν οι Μενέλαος Μενελάου, Διευθυντής Διοίκησης και Οικονομικών του Πανεπιστημίου Κύπρου, Ήβη Θεοχάρους, Ερευνήτρια, Πρέσβειρα Ειρήνης και Νεολαίας, Λοΐζος Λουκαΐδης, Διευθυντής του Ομίλου Ιστορικού Διαλόγου και Έρευνας και Νάσια Διονυσίου, Συγγραφέας.
Το καλλιτεχνικό μέρος του συνεδρίου ξεκίνησε με απαγγελίες στίχων από τις Ικέτιδες του Ευριπίδη, ποιήματα του Γιώργου Σεφέρη και του Μπέρτολτ Μπρεχτ, καθώς και το τραγούδι «Ειρήνη» του Γιάννη Μαρκόπουλου. Ακολούθησε το "Ταξίδι στο φως" σε στίχους και μουσική του απόφοιτου μαθητή του Λυκείου Ανδρόνικου Ιγνατίου. Στη συνέχεια, παρουσιάστηκε απόσπασμα από τη "Λυσιστράτη" του Αριστοφάνη, αναδεικνύοντας τη γυναίκα ως σύμβολο αγώνα και ακτιβισμού, φορέα συμφιλίωσης και ελπίδας.
Το απογευματινό μέρος του συνεδρίου περιλάμβανε πέντε βιωματικά εργαστήρια προσφέροντας στους μαθητές και μαθήτριες μια διαδραστική μαθησιακή εμπειρία. Συγκεκριμένα:
1. «Τεχνολογία και ειρήνη»: Ο ρόλος της τεχνολογίας στη διάχυση μηνυμάτων ειρήνης και στην εκπαίδευση για τη σωστή χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης» - Άντρη Ψηλογένη, Διαχειρίστρια Ευρωπαϊκών Έργων στο Κέντρο Κοινωνικής Καινοτομίας (CSI)
2. «Κατανοώντας τις πολλαπλές ταυτότητες και ρατσισμούς: Ο ρόλος της αντιρατσιστικής εκπαίδευσης» - Δρ Έλενα Παπαμιχαήλ Λειτουργός Εκπαιδευτικού Προγραμματισμού Α’ στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας
3. «Zoom in & Zoom out» - Εύη Γρούτα, Λειτουργός προγραμμάτων στον Όμιλο Ιστορικού Διαλόγου και Έρευνας
4. «Δημιουργώ για την ειρήνη: Εργαστήρι κεραμικής» - Μαρία Αλωνεύτου, Κεραμίστρια – καλλιτέχνης του εργαστηρίου Χώμα και Νερό Αγγειοπλαστική Τέχνη
5. «Σύγκρουση Ελευθεριών»- Σοφία Αρναούτη, Εκπαιδεύτρια Παγκόσμιας Εκπαίδευσης.
Τα εργαστήρια σχεδιάστηκαν με στόχο να αναπτυχθούν όλες οι πτυχές που οικοδομούν έναν πολιτισμό ειρήνης, εστιάζοντας στην καλλιέργεια δεξιοτήτων και στάσεων που προωθούν την αρμονική συνύπαρξη στη σύγχρονη κοινωνία. Μέσα από διαφορετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις και εργαλεία, οι συμμετέχοντες/ουσες είχαν την ευκαιρία να εμβαθύνουν στις έννοιες του σεβασμού, της αποδοχής και του διαλόγου, ενώ παράλληλα ανέπτυξαν κριτική σκέψη για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που εμποδίζουν την ειρηνική συμβίωση. Τα εργαστήρια συνδύασαν θεωρητικές προσεγγίσεις με βιωματικές δραστηριότητες, προσφέροντας στα παιδιά τόσο τα γνωστικά εφόδια όσο και τα πρακτικά εργαλεία, για να γίνουν οι ίδιοι φορείς αλλαγής και πρεσβευτές της ειρήνης.
Στην καταληκτική ομιλία του συνεδρίου, σε μια συγκινητική στιγμή αναφοράς στη σύγχρονη πραγματικότητα, τονίστηκε πως η ειρήνη εξακολουθεί να δέχεται καθημερινά πλήγματα και να ψυχορραγεί. Με ιδιαίτερη συναισθηματική φόρτιση έγινε αναφορά στο τραγικό δυστύχημα των Τεμπών, όπου 57 αθώες ψυχές (όσες έχουν αναγνωριστεί) χάθηκαν άδικα, αφήνοντας πίσω τους οικογένειες βυθισμένες στο πένθος. Η τραγωδία αυτή, όπως επισημάνθηκε, στέκεται ως μια οδυνηρή υπενθύμιση πως η απουσία ειρήνης δεν εκδηλώνεται μόνο μέσα από ένοπλες συγκρούσεις, αλλά και μέσα από την αδιαφορία, την ανευθυνότητα και τη συστημική βία που συχνά μένει ατιμώρητη. Παράλληλα, αναδείχθηκε η συνεχιζόμενη μάχη ενάντια στις γυναικοκτονίες και τον σχολικό εκφοβισμό, φαινόμενα που υπονομεύουν την κοινωνική ειρήνη και συνοχή.
Το συνέδριο αποτέλεσε την εμβληματική δράση του Προγράμματος «Σχολείο Πρεσβευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου» και του Erasmus+, σηματοδοτώντας τη δέσμευση του σχολείου στη διαμόρφωση ενός εκπαιδευτικού περιβάλλοντος που προάγει την ειρήνη, τον διάλογο και τη συνεργασία.
