ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΣ ΚΑΙΝΟΤΟΜΕΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ
ΣΤΟ ΜΟΥΣΙΚΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ (Α’ ΚΑΙ Β’ ΤΑΞΗ)
Ευγενία Σολομωνίδου Β.Δ.Α’, καθηγήτρια Μουσικής
- Διδασκαλία στο ύπαιθρο (Outdoor Learning):
Άρχισα να εφαρμόζω τη διδασκαλία στο ύπαιθρο την περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού όταν ήταν υποχρεωτική η χρήση μάσκας μέσα σε κλειστούς χώρους αλλά όχι και σε ανοικτούς χώρους. Έτσι, έκανα μάθημα στο ύπαιθρο, κάτι που ευχαριστούσε πολύ τους μαθητές και τους επέτρεπε να αναπνέουν ελεύθερα, ιδιαίτερα τον μήνα Σεπτέμβριο που είχε πολλή ζέστη.
Συνέχισα περιστασιακά τη διδασκαλία στο ύπαιθρο και τα επόμενα χρόνια, όταν ήθελα να δώσω την ευκαιρία στους μαθητές να κινηθούν ελεύθερα σε μεγάλο χώρο, να παίξουν μουσικά παιγνίδια κτλ.
Φέτος, ο εξαιρετικός φυσικός χώρος του Λυκείου Αγίου Γεωργίου και η καλοκαιρία που επικρατεί γενικώς στην Κύπρο ακόμα και το φθινόπωρο, με ενέπνευσε να διδάξω στο ύπαιθρο για μεγάλο χρονικό διάστημα (μέχρι και τις αρχές Δεκεμβρίου).
Στο ύπαιθρο παροτρύνω τους μαθητές μου να κινούνται ελεύθερα στον χώρο, είτε ατομικά είτε σε ομάδες, να συνδυάζουν το τραγούδι με την κίνηση, να αυτοσχεδιάζουν είτε φωνητικά είτε με θεατρικές κινήσεις του σώματος, να ακροάζονται προσεκτικά τους ήχους της φύσης και τους μουσικούς ήχους, να καλλιεργούν την «εσωτερική ακοή» τους (Gordon- audiation) και άλλα.
Ο συνδυασμός της μουσικής με κίνηση επιτρέπει σε βάθος κατανόηση της μουσικής, καλύτερη εμπέδωση διαφόρων μουσικών εννοιών, ανάπτυξη της φαντασίας, καλλιέργεια θετικής στάσης για τη μουσική. Η κίνηση, δε, στο ύπαιθρο φέρνει το παιδί κοντά στη φύση, κάτι που στερείται ο μαθητής ενός αστικού σχολείου και κάνει τη μάθηση ακόμα πιο ενδιαφέρουσα και ελκυστική.
Επιστέγασμα της διδασκαλίας στο ύπαιθρο ήταν η επίσκεψη της Α’ τάξης Μουσικού Γυμνασίου στο Σχολείο του Δάσους (πρότυπο σχολείο για παιδιά μικρών ηλικιών στον Κόρνο) όπου τα παιδιά μετέβησαν στον χώρο χρησιμοποιώντας αστικό λεωφορείο και είχαν την ευκαιρία να δουν στην πράξη πώς γίνεται η μάθηση αποκλειστικά στο ύπαιθρο. Η γραπτή αποτύπωση των εμπειριών τους από την επίσκεψη στο Σχολείο του Δάσους ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα.
-
Χρήση διεπιστημονικότητας στο μάθημα της Μουσικής: συγκεκριμένα, έγινε σύνδεση του μαθήματος της Μουσικής με το μάθημα της Φυσικής, στο πλαίσιο του κεφαλαίου Ήχος- Μείζονες κλίμακες. Οι μαθητές χρησιμοποίησαν γυάλινες μπουκάλες, καθεμιά των οποίων περιείχε διαφορετική στάθμη νερού και φυσώντας στο στόμιο της κάθε μπουκάλας δημιούργησαν μια μείζονα κλίμακα. (Κανόνας της Φυσικής: όσο μεγαλύτερος είναι ένας σωλήνας, η στήλη αέρα, μια χορδή κτλ., τόσο χαμηλότερο ήχο παράγει και το αντίθετο).
- Διαθεματικότητα: συγκεκριμένα έγινε σύνδεση του μαθήματος της Μουσικής με το μάθημα των Νέων Ελληνικών. Οι μαθητές της Β’ τάξης Γυμνασίου διδάχτηκαν στο μάθημα των Νέων Ελληνικών ένα ποίημα του Κ. Παλαμά και στη συνέχεια δημιούργησαν ηχητική εικόνα στο μάθημα της Μουσικής, η οποία εκτελείτο παράλληλα με την ανάγνωση του ποιήματος και περιέγραφε με μουσική τις εικόνες/συναισθήματα που δημιουργούσε το ποίημα.
- Ζωντανή παρουσίαση ενορχήστρωσης που διδάχτηκε στο πλαίσιο του μαθήματος της Μουσικής: στο τέλος μιας ενότητας του μαθήματος Μουσικής της Β’ Γυμνασίου (συγχορδίες/δωδεκάμετρο blues) οι μαθητές ανέβηκαν στη σκηνή του Αίθουσας Εκδηλώσεων του Σχολείου και παρουσίασαν ορχηστρική εκτέλεση του τραγουδιού Rock around the clock, μπροστά σε κοινό (ομάδα καθηγητών/μαθητών του Σχολείου).
Μελλοντικά σχέδια:
- Κοινό μάθημα Μουσικής και Νέων Ελληνικών, όπου η διδασκαλία θα εναλλάσσεται μεταξύ της καθηγήτριας Νέων Ελληνικών και της καθηγήτριας Μουσικής και όπου θα μελοποιηθεί ένα ποίημα ή θα δημιουργηθεί ηχοεικόνα/ ηχοϊστορία που να περιγράφει τις εικόνες/συναισθήματα που δημιουργεί ένα κείμενο.
- Μάθημα προς τους μαθητές και τους γονείς τους: θα προσκαλέσουμε τους γονείς των μαθητών μας στο Σχολείο όπου θα έχουν την ευκαιρία να κάνουν μάθημα Μουσικής μαζί με τα παιδιά τους.
- Κοινό μάθημα Μουσικής των μαθητών της Α’ Γυμνασίου και των μαθητών μιας από τις Ειδικές Σχολές που βρίσκονται κοντά στο Σχολείο.
- Χρήση ιστορικών χώρων της πόλης: Παρουσίαση μπροστά σε κοινό θεατρικού μονολόγου/ εκτέλεση τραγουδιού από μικρή ομάδα κτλ. στον χώρο του ανακαινισμένου χαμάμ της Λάρνακας (χαμάμ Tuzla) όπου η μοναδική ηχητική ευνοεί τέτοιες παρουσιάσεις.
